Natuurbeleefpad
Wat de duinen van Rockanje zo bijzonder maakt, is de voortdurende afwisseling. Van droge zandpaden tot natte valleien, van open kale duinen tot dicht bos. Deze grote variatie trekt veel planten- en diersoorten aan. Op deze wandeling krijg je veel informatie over planten en dieren, maar als je goed om je heen kijkt, kun je ze ook in het echt ontmoeten.
Dit ga je zien
3235 Rockanje
Duinontwikkeling
Het landschap in de Duinen van Rockanje is zeer gevarieerd en rijk aan plant- en diersoorten.
Duinontwikkeling
Het landschap in de Duinen van Rockanje is zeer gevarieerd en rijk aan plant- en diersoorten. Door actief en kundig landschapsbeheer, blijft de natuurlijke duinontwikkeling gewaarborgd.
In de duinen vindt ontwikkeling plaats: het ene ecosysteem volgt het andere op.
Ingreep zeereep
In 2013 zijn grote werkzaamheden uitgevoerd. De muur van duindoorns is opengebroken en grotendeels verwijderd, de verbossing is daarmee gestopt. Er zijn ‘grijze’ duinen gecreëerd, waarin duinvalleien weer zichtbaar en open werden. De resultaten op de natuurwaarde van het gebied zijn zeer positief!
De konijnen zijn terug in het duingebied. De rugstreeppad is gesignaleerd bij de natte duinvalleien en bijzondere plantensoorten breiden zich uit of komen nieuw naar dit gebied.
Zandpaden
De paden die door dit duingebied lopen zijn niet bedacht of aangelegd.
Ze zijn op natuurlijke wijze ontstaan. Een jaar lang mochten wandelaars hier hun eigen weg kiezen. Ze liepen vaak in elkaars spoor, dat was de makkelijkst begaanbare route.
De meest gebruikte sporen zijn vanzelf paadjes geworden.
"Een ‘slag’ is een weg over de duinen naar het strand."
Kruipende duinen
De Duinen van Rockanje kruipen meter voor meter dichter naar de zee toe. Tien jaar geleden lagen de duinen nog alleen áchter de strandtenten. Nu liggen de duinen tussen de strandtenten al een stuk dichter bij zee. Vanaf het strand kun je dat het beste zien.
"Het enorme wortelstelsel van helmgras zorgt dat duinzand niet wegwaait"
Successie
1. Zand aan zee - Duinen ontstaan door zand met bies tarwegras. Vaak wordt er ook helmgras aangeplant om te voorkomen dat het zand wegwaait. Naast de grassen vestigen zich langzaam maar zeker steeds meer plantensoorten. En de planten trekken kleine dieren aan. Zo wordt er geleidelijk een nieuw ecosysteem opgebouwd.
2. Rijke grond - Vele plantensoorten later ontstaat er een verrijkte duingrond, zoals in de zeereep van de Duinen van Rockanje. De grond is verrijkt met slib en schelpenresten van de zee. Op de kalkrijke grond groeien bijvoorbeeld de duindoorns erg goed.
3. Arme grond - Als de kalk lange tijd later uit de grond gespoeld is door de regen, verdwijnen de duindoorns en ontstaat er arme duingrond. Dit is de grond die de meest bijzondere planten en dieren aantrekt. Op arme grond, vind je - gek genoeg! - de grootste soortenrijkdom.
Vlinders
Langs het wandelpad bloeien veel bloemen in de zomermaanden. Bijvoorbeeld Koninginnekruid en blauwe zeedistels. Het zijn belangrijke nectarplanten voor de vlinders in de duinen. De vlinders vliegen...
Vlinders
Langs het wandelpad bloeien veel bloemen in de zomermaanden. Bijvoorbeeld Koninginnekruid en blauwe zeedistels. Het zijn belangrijke nectarplanten voor de vlinders in de duinen. De vlinders vliegen van bloem tot bloem om nectar te verzamelen. Vlinders voeden zich met nectar om op kracht te komen of te blijven.
De dagpauwoog is een van de bekendste vlindersoorten van Nederland. Deze vlinders kun je ook in dit gebied regelmatig waarnemen. Ze danken hun naam aan de karakteristieke oogvlekken op de bovenzijde van elke vleugel. Klapt een dagpauwoog zijn vleugels dicht, dan is hij goed gecamoufleerd door de donkerbruine kleur. Ook koevinkjes voeden zich met de nectar van de duinbloemen. Ze zetten hun eitjes niet af op een plant, maar laten ze tijdens hun vlucht naar beneden vallen, zodat de eitjes tussen de planten belanden.
Vogels
Bijna een kwart van de Nederlandse broedvogelsoorten nestelt in Rockanje.
Vogels
Bijna een kwart van de Nederlandse broedvogelsoorten nestelt hier, in de duinen van Rockanje. Eén van die soorten is een kleine zangvogel: de roodborsttapuit. Een andere vogel die prachtig kan zingen, is de nachtegaal. Ook hij woont in dit duingebied. In het duinbos leeft de bosuil
Duinbos
Het duinbos is een gemengd bos, met loof- en naaldbomen en is een belangrijk element in het duingebied.
Duinbos
Het duinbos is een gemengd bos, met loof- en naaldbomen en is een belangrijk element in het duingebied. Dankzij het bos leven hier reeën en vossen. Zij hebben beschutting nodig en vinden die in de struiken en lage bosjes tussen de grotere bomen. Kleinere dieren vinden rust en veiligheid in de stapels takken op de grond. Om al die dieren te beschermen, ziet het bos er hier en daar misschien rommelig uit. Maar dat is dus niet voor niets.
Ree
Als je in de ochtendschemering rondwandelt, is de kans groot dat je reeën tegenkomt in de duinen. Ze zijn dan waarschijnlijk op zoek naar voedsel: bijvoorbeeld vruchten, knoppen, bladeren of gras. Reeën zijn gewoontedieren, dus ze gebruiken steeds dezelfde routes, de zogenaamde ‘wissels’. De wissels zijn goed zichtbaar in het landschap. Overdag zoeken reeën de beschutting van het bos op, en zul je ze zelden zien. Het opvallendste deel van een ree is de ‘spiegel’. Dat is een witte vlek op zijn achterwerk.
De vorm van de spiegel verschilt tussen mannetjes en vrouwtjes: de spiegel van een reegeit (vrouwtje) is ovaal, bij een reebok is hij nier- ofwel boonvormig.
"De mannetjes reeën dragen een gewei dat tot 25 cm groot kan worden."
Gekraagde roodstaart
Zowel mannetjes als vrouwtjes van deze vogelsoort hebben een roestrode staart, die vaak trilt. Mannetjes hebben een oranjerode borst en een zwarte keel, vrouwtjes zijn wat minder opvallend. Dit mooie zangvogeltje nestelt in oude spechtenholen die hier in het duinbos veel te vinden zijn. Ze leggen meestal twee keer per jaar zes of zeven eitjes. De eitjes zijn lichtblauw groen met roodbruine stipjes.
Grauwe abeel
De grauwe abeel is een exoot in de duinen, aangeplant door mensen. Inmiddels hebben abelen een waardevolle functie in het duinbos. Omdat het hout van deze boom zacht is, worden abelen vaak door spechten gebruikt als nestboom. Spechten hakken met hun snavel een holte in de boom om hun eieren in te leggen. De toegang is een mooi rond gat in de stam. Als de spechten zijn vertrokken, wordt het nesthol gebruikt door andere broedvogels. Ook vleermuizen zoeken er beschutting.
De zaden van abelen nestelen zich in duindoorns. Daar grazen geen reeën en kunnen ze rustig ontkiemen en groeien. Door de groeiende abeel komt de duindoorn steeds meer in de schaduw te staan. Zonder zon sterft de duindoorn uiteindelijk af en kan de abeel uitgroeien tot een volwaardige boom. Op die manier kan een duinbos ontstaan.
Bosuil
Bosuilen zijn nachtdieren: ze jagen ‘s nachts of in de schemering. Hun favoriete prooien zijn muizen. Maar ook andere kleine zoogdieren, kikkers en vogels staan regelmatig op hun menu. De onverteerbare delen van de prooien, zoals botjes, worden uitgebraakt in de vorm van een braakbal.
Aan de braakbal kun je dus precies zien, wat een uil gegeten heeft. Het bosuilmannetje is ook ‘s nachts te horen. Hij roept een hoog ‘hoe, hoehoehoe’.
De bosuil lijkt een vrij grote, gezette vogel, maar eigenlijk is het meer veren dan vogel. Hij weegt slechts 500 gram.
"Bosuilen zijn heel trouw, een paartje blijft levenslang bij elkaar in hetzelfde territorium."
Verstopte slakken
Hoewel je veel planten en dieren kunt zien, leven er ook heel veel kleine, amper zichtbare dieren in de duinen van Rockanje.
Verstopte slakken
Hoewel je veel planten en dieren kunt zien, leven er ook heel veel kleine, amper zichtbare dieren in de duinen van Rockanje. Veel insecten natuurlijk, maar ook de zeldzame, piepkleine nauwe korfslak. Hij is tot 1,2 mm breed en tot 2,1 mm hoog.
De slakken leven voornamelijk in de het duinbos, verstopt in de strooisellaag. Daarom zijn ze zo moeilijk te vinden. Omdat een ecologisch onderzoeksbureau regelmatig inventariseert welke plant- en diersoorten hier voorkomen, weten we dat dit zeldzame diertje hier leeft.
Vos
Heel af en toe laat een vos zich hier zien.
Vos
Meestal houdt hij zich schuil in de beschutting van het bos of de struiken, maar heel af en toe laat een vos zich hier zien. Als je geluk hebt, zie je hem 's morgens vroeg of 's avonds laat rondsluipen op zoek naar voedsel. Een vos is een alleseter, hij houdt bijvoorbeeld van konijnen maar ook van rijpe bramen en ander fruit. Hoewel hij zelf niet zo vaak te zien is, kun je wel zijn sporen vinden. Zijn uitwerpselen zijn 8 tot 10 cm lang, met aan één kant een puntje. De kleur is afhankelijk van wat de vos gegeten heeft. Je kunt vaak veren, haren of stukjes bot in uitwerpselen van een vos vinden.
Groene Specht
Je kunt de groene specht gemakkelijk herkennen aan zijn groene verenkleed en zijn luide 'lachende' roep.
Groene Specht
Je kunt de groene specht gemakkelijk herkennen aan zijn groene verenkleed en zijn luide 'lachende' roep. Zijn kop is zwart met een rode kap. In tegenstelling tot veel andere spechtensoorten roffelt de groene specht maar zelden op bomen. Hij zoekt zijn voedsel voornamelijk op de grond. Groene spechten eten vooral mieren. Hij vangt de mieren door ze op te likken met zijn lange, kleverige tong.
Zandhagedis
Op deze arme grond vind je de zandhagedis.
Zandhagedis
In dit deel van de duinen vind je arme grond. Op deze arme gronden vind je - gek genoeg- de grootste soortenrijkdom. Een dier dat graag op deze zandgronden leeft, is de zandhagedis. Van oktober tot eind maart is hij in winterslaap. Pas als het buiten warm genoeg is, kruipt hij zijn hol uit en warmt zich op in het warme zand.
In de open duinen, wordt het zand verwarmd door de zon. Het is er een ideale plek voor de zandhagedis. Alle voorwaarden zijn aanwezig om ze hier aan te treffen. De vrouwtjes gebruiken het warme zand om eieren te leggen. De eitjes worden op 5 to 20 cm diepte ingegraven. Daarna zorgt de warmte van de zon ervoor dat de eitjes "uitgebroed" worden en zich verder ontwikkelen tot kleine hagedisjes. De omgevingstemperatuur van de eitjes bepaald zelfs of er een mannetje of vrouwtje uit het ei kruipt.
Je herkent de zandhagedismannetjes aan hun groene flanken. De vrouwtjes zijn bruin.
Kruipende duinen
Er ontstaan aan de strandzijde van de duinen steeds nieuwe duinen.
Kruipende duinen
Er ontstaan aan de strandzijde van de duinen steeds nieuwe duinen. De afgelopen 10 jaar, zijn de duinen zichtbaar een stukje naar zee toe gekropen. Dat kun je goed zien als je op het strand staat, bij de strandtenten. Tien jaar geleden lagen de strandtenten voor de duinen, nu liggen ze er min of meer tussen. Tussen de strandtenten in, hebben wind en zand de ruimte om nieuwe duinen te vormen.
Zand en hoge duinen
Je staat hier op een hoog duin met een prachtig uitzicht.
Zand en hoge duinen
Je staat hier op een hoog duin met een prachtig uitzicht. De grond van dit duin en de andere duinen dicht langs de zee, is zand, verrijkt met het slib en de schelpenresten van de zee. Tussen deze verrijkte zone en het duinbos, liggen arme duingronden. Daar is het zand losser en er zijn open, zanderige plekken.
Het klinkt misschien gek, maar op de armere zandgrond, is de soortenrijkdom groter.
Blauwvleugelsprinkhaan
De zeldzame blauwvleugelsprinkhaan maakt verre sprongen van ongeveer een halve meter hoog. Tijdens de sprong slaat de sprinkhaan zijn vleugels uit en zijn de helderblauwe achtervleugels zichtbaar. Dankzij deze vleugels kan hij tientallen meters zweven. Als de vleugels dichtgevouwen zijn, hebben ze een goede schutkleur en is het dier perfect gecamoufleerd in het duinlandschap. De blauwe kleur dient om vijanden af te schrikken. Als een vogel plotseling de felle kleur ziet, dan stopt hij van schrik met zijn aanval.
Gele hoornpapaver
De gele hoornpapaver is een nieuwkomer in dit duingebied, dankzij het terugdringen van de duindoorns. Het is een zeer zeldzame plant die op zonnige voedselrijke grond staat.
De plant bloeit van juni tot en met augustus met citroengele bloemen. De zaden worden door de wind en door mieren verspreid. Doordat ze olierijk zijn kunnen de zaden lang blijven drijven op het zeewater.
Ze behouden hun kiemkracht lange tijd en ontkiemen pas als ze een geschikte voedsel- en kalkrijke plek hebben gevonden.
"Het oranje melksap van de gele papaver werd vroeger gebruikt tegen wratten."
Duindoorn
Tot 2013 stond het hier vol met prikkelstruiken: duindoorns. Door een actief natuurbeheer, is dit deel van de duinen nu open en bewandelbaar.
De natuurwaarde is enorm gestegen. Gelukkig staan er nog steeds voldoende duindoorns, ze bieden vogels een veilig onderkomen.
In de herfst kleuren de duinen oranjegeel door hun bessen. De bessen worden door veel vogels gegeten.
Ze zijn precies op tijd rijp voor de duizenden trekvogels die voorbij komen, onderweg naar het warme zuiden om te overwinteren.
De bessen geven de vogels energie die ze onderweg hard nodig hebben.
Aan het einde van de herfst, kunnen overrijpe duindoornbessen alcohol bevatten. Vogels eten ze toch en worden er ‘dronken’ en traag van.
Daardoor worden ze makkelijker gepakt door een roofdier.
"Duindoorns kun je eten. Ze smaken zuur, maar je kunt er lekkere jam van maken!"
Konijnen
Konijnenkeutels zijn hier op veel plekken te vinden. Gelukkig gaat het weer goed met de konijnen in de Duinen van Rockanje. Konijnen spelen namelijk een belangrijke rol in het duingebied. Zij zorgen ervoor dat de begroeiing kort blijft. Daardoor groeit het gebied niet dicht met struiken zoals de duindoorn. Daarnaast zijn ze ook een voedselbron voor andere dieren.
Een bosuil eet bijvoorbeeld graag een jong konijntje.
Zeehond
Regelmatig worden aan het strand zeehonden gespot.
Zeehond
Niet alleen in de duinen wonen veel dieren, ook in zee natuurlijk. Veel kleine, nauwelijks zichtbare dieren, maar ook grotere dieren zoals zeehonden. Regelmatig worden aan het strand zeehonden gespot, voornamelijk door wandelaars, vooral met helder weer en weinig wind en golfslag. De zeehonden zwemmen dan in het zeewater net voor het strand of liggen iets verderop op de zandbank. Zeehonden komen hier vrij veel voor vanwege het zeereservaat, de Voordelta, dat iets verder in zee ligt. In de Voordelta zijn rustgebieden aangewezen die bestaan uit droogvallende zandplaten met een zone eromheen. Daar kunnen de zeehonden ongestoord uitrusten en hun jongen zogen. De rijke zeebodem levert het voedsel voor de zeehonden.
Blauwe Zeedistel
Een van de belangrijkste nectarplanten voor vlinders en ander insecten in dit duingebied, is de blauwe zeedistel.
Blauwe Zeedistel
Eén van de belangrijkste nectarplanten voor vlinders en ander insecten in dit duingebied, is de blauwe zeedistel. De stekelige plant is te herkennen aan zijn grijsgroene bladeren. Van juni tot augustus bloeit de distel met blauwachtige bloemen, die in hoofdjes zitten. De blauwe zeedistel groeit sinds in 2013 (weer) in de duinen bij Rockanje. In 2013 zijn er grote werkzaamheden uitgevoerd. De muur van de duindoorns is toen opengebroken en grotendeels verwijderd. Daardoor kwam er ruimte voor andere planten, zoals deze distels. Tot 1 januari 2017 was dit een beschermde plant in Nederland. Maar omdat hij inmiddels meer voorkomt, vooral in de kuststreek, is de blauwe zeedistel niet langer wettelijk beschermd.
Uitzicht op zee
Kijk hoe de Noordzee het land kust.
Uitzicht op zee
Op de laatste rij hoge duinen aan de zeezijde, zijn enkele plekken vrijgemaakt van duindoorns. Daardoor ontstaat een mooi uitzicht op zee en strand. De open plekken zijn gecreëerd om de duinen te voorzien van zilte zeelucht. Deze zoute bries zorgt voor een ander klimaat, waardoor er nog meer verscheidenheid in de plantenrijkdom komt.
Natte duinvallei
In dit duingebied wordt geen water gewonnen, daarom komen er nog natte duinvalleien voor.
Natte duinvallei
In dit duingebied wordt geen water gewonnen, daarom komen er nog natte duinvalleien voor.
Hier beneden ligt een van die valleien. In de winter staat hij droog, maar in de andere seizoenen staat er water in. Het is juist deze afwisseling die ervoor zorgt dat bijzondere planten en dieren er kunnen overleven en voortplanten.
Rugstreeppad
De rugstreeppad terug in de Duinen van Rockanje! Hij is te herkennen aan de gele streep op zijn rug, waar hij ook zijn naam aan dankt.
Rugstreeppadden komen voor op warme, open zandterreinen met water in de buurt waar ze zich kunnen voortplanten. Dit duingebied is dus een ideaal leefgebied voor hun. Rugstreeppadden planten zich voort in de natte duinvalleien. Deze tijdelijke poelen hebben een groot voordeel: er zitten geen vissen in het water die de eieren of larven opeten. Een risico van zo’n tijdelijke poel is, dat hij droog kan vallen. Als de poel droogvalt, zullen alle larven sterven.
"Op hete dagen, graaft een rugstreeppad zich 10 cm diep in het duinzand, om niet uit te drogen."
Eiersnoeren van rugstreeppadden worden tot 2 meter lang en bevatten wel 4000 eitjes.
Platbuiklibel
Ook de platbuiklibel gebruikt het water in de duinvalleien om zich voort te planten. Van eind april tot begin september zie je ze rond het water vliegen. Het zijn echte rovers, steeds op zoek naar prooien, zoals vliegen en andere kleine insecten. Platbuiklibellen zijn te herkennen aan het brede, afgeplatte achterlijf. Bij mannetjes is het blauw, bij vrouwtjes heeft het een gelige kleur.
Parnassia
De parnassia is een beschermde, zeldzame plant die groeit op een vochtige, voedselarme bodem zoals de natte duinvalleien. De witte bloemen staan op bladerloze steeltjes die tot 30 centimeter lang zijn. Ze bloeien in de zomermaanden, van juni tot in september.
In het hart van de bloem zijn de witte meeldraden eerst naar binnen gebogen. Elke dag buigt een meeldraad open om het stuifmeel los te laten. Aan de meeldraden is dus te zien hoeveel dagen de parnassiabloem al in bloei staat.
Koninginnekruid
In de zomermaanden wiegen hier de roze pluimen van het Koninginnekruid in de zeewind. Ze zijn belangrijke nectarplanten voor vlinders, bijen en andere insecten in het gebied.
De plant kan meer dan een meter hoog worden. Na de bloei worden de zaden - een soort piepkleine nootjes - meegevoerd door de wind.
Koninginnekruid wordt ook wel leverkruid genoemd, omdat de bloemen leverkleurig zijn. Vroeger werd de thee van het leverkruid gebruikt tegen verkoudheid. Ook zou het de spijsvertering bevorderen. Maar kijk uit, want in hoge dosering is dit kruid giftig!
3235 Rockanje
Bekijk ook eens
-
Kreken & Meanderen
Kreken & Meanderen
Doorkruis net als de kreken de polders en meander door het landschap van Rockanje...
3 uur 28 minuten (17.3 km)Wandeltocht
-
Puttenpad
Puttenpad
Het Puttenpad is een wandelroute door woonkernen en over buitendijken van het eiland...
6 uur 58 minuten (34.8 km)Wandeltocht
-
Grasland & Waterwegen
Grasland & Waterwegen
Historie, recreatie en een bijzondere wijngaard, allemaal te zien in het Bernissegebied.
2 uur 34 minuten (12.8 km)Wandeltocht
-
Betoverend Tinte
Betoverend Tinte
Tijdens deze betoverende wandeling door Tinte zul je de polder zien op haar best...
2 uur 31 minuten (12.6 km)Wandeltocht
-
Biertpad
Biertpad
Het Biertpad is een wandelroute rond de polder Biert.
2 uur 29 minuten (12.4 km)Wandeltocht
-
Strypepad
Strypepad
Maak kennis met "nieuwe" natuur in oude polders op Voorne in deze wandelroute tussen...
1 uur 30 minuten (7.5 km)Wandeltocht
-
Schotten & Scheuren
Schotten & Scheuren
Verrassend Rozenburg te midden van natuur en de industrie.
2 uur 51 minuten (14.3 km)Wandeltocht
-
Boeren & Baronnen
Boeren & Baronnen
Wandel door de omgeving van Rockanje en Oostvoorne waar het boerenleven en de gegoede...
3 uur 56 minuten (19.7 km)Wandeltocht
-
Voornepad
Voornepad
Langeafstand wandelroute over het eiland Voorne.
10 uur 39 minuten (53.2 km)Wandeltocht
-
De boswachter nodigt je uit....
De boswachter nodigt je uit....
Route langs het Breede water en door het Voornes duin.
1 uur 15 minuten (5.8 km)Wandeltocht